Zirai don ödemeleri ne zaman? 2025 Zirai don desteği ne zaman yatar? Zirai don desteği hangi ürünleri kapsıyor, kimler yararlanacak?
Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı kapsamında, 1 Şubat – 13 Nisan 2025 tarihleri arasında meydana gelen zirai don afetinden zarar gören çiftçilere yapılacak destekleme ödemesinin tarihleri ve ayrıntıları gündemde yer alıyor. Çiftçiler, destek süreci ve ödeme planı hakkında bilgi sahibi olmak istiyor. Konu ile ilgili merak edilen bütün detaylar haberin devamında yer alıyor.
ZİRAİ DON DESTEĞİ HANGİ ÜRÜNLERİ KAPSIYOR?
2025 yılının ilk aylarından itibaren Türkiye genelinde 65 ilde yaşanan zirai don afeti nedeniyle zarar gören birçok ürün destek kapsamına alındı. Bu ürünler, özellikle meyve ağaçları ve bazı tarımsal ürünlerden oluşuyor. Destek ödemeleri kapsamındaki ürünler arasında Antep fıstığı, armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina, portakal, şeftali ve nektarin, üzüm ile vişne gibi önemli meyve türleri bulunuyor.
Bu ürünlerde meydana gelen don kaynaklı hasarın, İl ve İlçe Tarım Müdürlükleri tarafından tespit edilmesi ve hasar oranının yüzde 20 ve üzerinde olması durumunda çiftçiler destek ödemesi almaya hak kazanıyor. Hasar tespiti Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ve Doğal Afet Tespit Girişi Modülü üzerinden yapılmakta ve kayıtlı çiftçiler bu destekten faydalanabilmektedir.
ZİRAİ DON DESTEK ÖDEMELERİ NE ZAMAN YAPILACAK?
Destek ödemelerinin takvimi Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenmiş olup, ödeme süreci büyük ölçüde tamamlanmak üzere. Ödemeler, 30 Nisan – 24 Temmuz 2025 tarihleri arasında sisteme kaydedilen hasar verileri doğrultusunda hesaplanıyor.
Ödemeler, çiftçilerin hesaplarına T.C. Ziraat Bankası aracılığıyla aktarılacak. Ayrıca banka, ödenen tutarın yüzde 0,5’i oranında komisyon alacak. Bakanlık yetkilileri, ödemelerin büyük kısmının Kasım ayı sonuna kadar tamamlanacağını açıklamışlardır. Böylece zirai don nedeniyle zarar gören üreticilerin mağduriyeti mümkün olan en kısa sürede giderilmeye çalışılmaktadır.
ZİRAİ DON DESTEK ÖDEMELERİ KİMLERE YAPILACAK?
Bu destek ödemelerinden yararlanacak olan çiftçiler için bazı temel şartlar bulunuyor. Öncelikle, üreticilerin 13 Nisan 2025 tarihine kadar Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kaydının bulunması gerekiyor. Ayrıca, ürünlerin zarar gördüğü İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından tespit edilmiş olmalı.
Sigortalı çiftçiler açısından, Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) kapsamında olanlara ödemeler zaten yapılmış durumda. Ancak sigortasız üreticiler de bu destekten faydalanacak. Bu kapsamda, ÇKS kaydı bulunan ancak tarım sigortası olmayan çiftçilere yaklaşık 23,5 milyar TL tutarında ayrı bir destek ödemesi yapılacak. Toplamda ise sigortalı ve sigortasız üreticiler için 46,5 milyar TL destek aktarılması planlanıyor.
Karar, özellikle 1 Şubat – 13 Nisan 2025 tarihleri arasında don afetinden zarar gören ve hasar oranı yüzde 20’nin üzerinde olan çiftçileri kapsıyor.
ZİRAİ DON DESTEK ÖDEMELERİ NE KADAR?
Zirai don destek ödemeleri, ürünlerin zarar oranı ve çiftçilerin üretim alanları baz alınarak hesaplanıyor. Destek tutarı, üreticilerin bu dönemdeki girdi maliyetleri ve hasar oranına göre belirlenmekte.
Özellikle sigortasız çiftçilere yönelik yapılacak ödeme yaklaşık 23.5 milyar TL olarak açıklanırken, sigortalı üreticilerle birlikte toplam destek tutarının 46.5 milyar TL civarında olması bekleniyor. Böylece afet nedeniyle mağdur olan çiftçilerin zararlarının bir nebze de olsa telafi edilmesi hedefleniyor.
Ödemeler T.C. Ziraat Bankası kanalıyla yapılacak ve bankanın aldığı komisyon oranı ise destek tutarının %0,5’i olarak belirlenmiştir.
ZİRAİ DON DESTEK ÖDEMELERİ NEDİR?
Zirai don destek ödemeleri, don afetleri nedeniyle tarımsal ürünlerinde zarar gören çiftçilere yönelik maddi yardımlardır. Don, özellikle meyve ve sebze gibi hassas ürünlerde büyük hasara yol açarak üreticilerin gelirlerini olumsuz etkileyebilmektedir.
Bu nedenle devlet, bu tür doğal afetlerin yarattığı ekonomik kayıpları azaltmak amacıyla çiftçilere çeşitli destekler sunmaktadır. 2025 yılında gerçekleşen don afetine karşı da Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda, zarar gören üreticilerin mağduriyetini hafifletmek için kapsamlı bir destek programı hayata geçirilmiştir.
Bu destekler, üreticilerin ekonomik olarak rahatlamasına, tarımsal üretimin devamlılığının sağlanmasına ve kırsal kalkınmanın desteklenmesine katkıda bulunmaktadır. Özellikle sigortalı ve sigortasız tüm kayıtlı çiftçilerin bu destekten yararlanması sağlanarak, tarım sektöründe sürdürülebilirlik ve dayanıklılık hedeflenmektedir.
